Dat Sietze de Vries een vaardig improvisator is, bewees hij al overtuigend op de bekende Edskes-cd’s, die in grote aantallen wereldwijd zijn verspreid. Als eerste uitgave van het nieuwe CD-label JSB Records verscheen nu een opname waarin Sietze de Vries het Müller-orgel van de Grote- of Jacobijnerkerk in Leeuwarden bespeelt. Zes in druk verschenen psalmbewerkingen (uitgegeven in de bundel “6 Psalmbewerkingen voor orgel” door Lindenberg, Rotterdam) worden aangevuld met improvisaties over diezelfde psalmmelodieën, die bovendien vocaal worden gepresenteerd door een kamerkoor. De koraalkunst wordt hier in vele facetten ten toon gespreid!
De majestueuze klank van het Müller-orgel imponeert direct al in de ouverture over Psalm 101, die gevolgd wordt door een prachtig trio. Na de bewerking over Psalm 72 uit de Lindenberg-uitgave improviseert De Vries een orgelvers met dubbelpedaal. Dat lijkt zijn handelsmerk te zijn; het is in elk geval een zeer effectieve manier om het plenum te laten horen!
In deze eerste psalmen hanteert de organist een achttiende-eeuws klankidioom. Maar hij heeft méér pijlen op zijn boog! Psalm 118 komt tot klinken in een neobarokke stijl, zoals we die kennen uit het midden van de vorige eeuw: fris, levendig en “spielfreudig”. Kleurrijk is de improvisatie over Psalm 139, met kruidige harmonieën en een expressieve voordracht. Dat juist in deze twee psalmen het eenstemmig gezongen koraal wordt begeleid met harmonisaties die naadloos aansluiten bij de klankenwereld van de improvisatie, maakt een ijzersterke indruk: nuchter en zakelijk in Psalm 118, mild-dissonant in Psalm 139.
Centraal in het programma staat een bijna tien minuten durende improvisatie over Psalm 130, waarin het koor mee-improviseert. Het roepen uit de diepte, waarvan de psalmtekst spreekt, wordt daadwerkelijk verklankt met de stemmen uit het koor. Vocale clusters en gefluisterde klanken maken van deze psalmimprovisatie een fascinerend hoorspel. Dit is geen gezellig achtergrondmuziekje bij de koffie: nee, in deze klanken moet je je onderdompelen, dit moet je ondergáán.
In Psalm 121 van Zoltán Kodály zet het koor een solistische bijdrage neer van hoog niveau. En wat een geweldig orgel is die Müller in Leeuwarden toch: ontroerend in de Tierce en taille uit Psalm 139, intens en sprankelend in Psalm 118, overweldigend en extatisch in Psalm 43. Sietze de Vries presenteert het orgel met een gemak en een vanzelfsprekendheid die de klasse van de speler verraadt. Opmerkelijk is ook het booklet: fraai van vormgeving, goed gedocumenteerd, voorzien van prachtige foto’s. Een aanrader voor iedereen die het Geneefse psalter een warm hart toedraagt.
Geneefse Psalmen
Sietze de Vries, Grote of Jacobijnerkerk Leeuwarden
m.m.v. Kamerkoor Consortium Locale Groningen o.l.v. Fokko Oldenhuis
JSB Records JSBR010113
Dick Sanderman, 28-4-2004